فیلم‌های علمی و تخیلی میز غذای ما را چندان خوشمزه به تصویر نمی‌کشند. اما «قرص‌های خوراکی جایگزین وعده غذایی» و « کنسروهای فضانوردان» را فراموش کنید. ما قرار نیست مانند قهرمان فیلم «مریخی» اسیر غذاهای یکنواخت بی‌مزه شویم؛ ریزجلبک‌ها به ما نوید طعم‌های لذیذ و جدیدتری می‌دهند.
ریزجلبک‌ها سرشار از پروتئین‌ها، اسیدهای چرب ضروری، ویتامین‌ها، و مواد معدنی‌اند، از جمله ویتامین‌های ث، ب۲، ب۱، آ، و ای (E, A, B1, B2, C)، آهن، کلسیم، و اسید فولیک.
مکمل‌های ریزجلبکی مانند اسپیرولینا و کلرلا دهه‌هاست که در عرصه سلامت مورد توجه بوده‌اند. اما ارگانیسم‌های تک‌یاخته‌ای، با طعم تلخ یا علفی یا مزه ماهی‌شان، بیشتر مورد توجه کسانی باقی مانده‌اند که در راه سلامتشان حاضر به نادیده گرفتن عطر و بوهای ناخوشایندند.
به همین دلیل است که مالو لاکینگ، طراح آلمانی، تصمیم گرفت ریزجلبک‌ها را تغییر دهد. او به سی‌ان‌ان می‌گوید: «اکنون علاقه‌ای به بخش مغذی آن‌ها وجود دارد، اما چگونه می‌توانیم مردم را وادار به خوردن چنین غذایی کنیم؟»
لاکینگ با امید به اینکه بتواند مصرف جلبک‌ها را برای مردم جذاب کند، در بخشی از تحصیلش در دوره کارشناسی ارشد در طراحی زیستی در سنترال سنت مارتینز در لندن پروژه‌ای را آغاز کرد که آن را «غذاهای بی‌زمین» نامید. او فرایندی را برای رشد دادن محلول ریزجلبک غلیظ درون ژله آگار خوراکی ابداع کرد که ماده‌ای ژلاتینی و بی‌مزه ساخته‌شده از جلبک دریایی قرمز است.
ریزجلبک‌ها را می‌توان جدا کرد و به‌تنهایی خورد، یا زمانی که با ژله مصرف شوند، مانند یک قطعه فشرده و خشک‌شده باشد که می‌توان آن را برای طعم دادن به سوپ‌ها و سس‌ها افزود. لاکینگ می‌گوید این محصول در آینده ممکن است طعم غذاهای متنوعی را برای ما فراهم کند.
غذاهای مرغوب و زیبا
هنگامی که لاکینگ شروع به تحقیق در مورد چگونگی خوش‌طعم کردن ریزجلبک‌ها کرد، به پژوهش‌های موسسه پژوهشی فلاندر در عرصه کشاورزی و شیلات و غذا (ILVO) در بلژیک، در مورد مشخصات طعم و مزه، برخورد.
لاکینگ روی سه ریزجلبک تمرکز کرد: rhodomonas salina که مزه خرچنگ دارد، tetraselmis chuii با طعم میگو، و dunaliella salina که به‌صورت غیرمنتظره‌ای مزه‌ای مانند گل‌ها دارد.
ریزجلبک‌ها معمولا در آب‌نمک و فقط با نور خورشید رشد می‌کنند و می‌توان آن‌ها را در مخازن پرورش داد. لاکینگ همراه با استاد پروژه‌اش لورین آرچر، همکار پژوهشی در بخش علوم گیاهی دانشگاه کمبریج، روش‌های گوناگون رشد دادن ریزجلبک‌ها را آزمایش کرد و در نهایت، از ژل خوراکی استفاده کرد که آب و مواد مغذی برای ریزجلبک‌ها تامین می‌کند و نیاز به مخازن بسیار جاگیر را از بین می‌برد.
لاکینگ با استفاده از روکش‌های رزین قابل استفاده مجدد با چاپ سه‌بعدی برای محافظت از ژل در برابر باکتری‌ها توانست «هویت بصری» برای ریزجلبک‌ها ایجاد کند. او می‌گوید: «هنگامی که جلبک‌ها در مایع رشد می‌کنند، همیشه مانند آب به نظر می‌رسند، زیرا جلبک‌ها به‌قدری کوچک‌اند که با چشم غیرمسلح دیده نمی‌شوند. شکل‌های متمایز آن‌ها می‌تواند به علاقه پیدا کردن مصرف‌کنندگان به این محصولات غذایی کمک کند و ریزجلبک‌ها را به‌عنوان غذا بپذیرند. شما وقتی سیب را می‌بینید، می‌دانید چه مزه‌ای دارد.»
طعم‌های تازه
برخی از شرکت‌های فناوری مواد غذایی از محتوای پروتئین زیاد ریزجلبک‌ها برای بازار شبه‌گوشت استقبال می‌کنند. استارت‌آپ اسرائیلی Brevel در حال تولید پودر ریزجلبکی است که می‌توان آن را به پروتئین‌های گیاهی اضافه کرد و استارت‌آپ نیوزلندی NewFish در حال درست کردن «غذاهای بدون گوشت» قابل برش سرد به سبک مورتادلا از ریزجلبک‌ها است.
اما، با توجه به اینکه بیشتر کارها روی گونه‌هایی با طعم خنثی می‌شود که می‌توانند با انواع غذاها سازگار شوند، صدها هزار گونه ریزجلبک همچنان بدون استفاده باقی می‌مانند که پژوهش‌های جدید نشان می‌دهد دارای طیفی از طعم‌های وسوسه‌انگیزند که ممکن است برای مصرف‌کنندگان آینده جذاب باشد.
یوهان رابنز، سرپرست پروژه در موسسه تحقیقاتی بلژیکی ILVO، توضیح می‌دهد که این موسسه با پروژه ValgOrize تلاش دارد طعم‌های کشف‌نشده ریزجلبک‌ها را پیدا کند.
پانل چشایی تخصصی ILVO کیفیت‌های گوناگون ریزجلبک‌ها مانند شوری، اومامی (مزه‌ای نزدیک به طعم گوشت پخته و عصاره یا سوپ گوشت یا گوشتابه) و تلخی را رتبه‌بندی می‌کند. سپس رابنز و تیمش طعم‌ها را با موادی که قبلا در محصولات دیگر استفاده شده است، از جمله تخم‌مرغ‌های گیاهی و بیسکویت‌ها، با هدف ابداع جایگزینی تازه، تطبیق می‌دهند.
صنعتی در حال شکوفایی
بر اساس گزارش سازمان ملل متحد، جهان غذای کافی برای تغذیه همه افراد روی کره زمین تولید می‌کند، اما ۸۰۰ میلیون نفر به‌دلیل دسترسی نداشتن به غذا هنوز «دچار سوءتغذیه مزمن» هستند. این سازمان تخمین می‌زند که با ادامه افزایش جمعیت جهان تا سال ۲۰۵۰، تولید غذا را باید ۶۰ درصد افزایش داد. بنابراین، غذاهای غنی از مواد مغذی مانند ریزجلبک‌ها ضروری خواهند بود.
ریزجلبک‌ها همچنین به‌دلیل توانایی‌شان در جداسازی دی‌اکسید کربن و اینکه می‌توانند در زمین‌های غیرقابل‌کشت پرورش داده شوند و به آب شیرین نیاز ندارند، راه چاره پایداری برای طیف وسیعی از صنایع، از سوخت‌های زیستی گرفته تا داروسازی، می‌توانند باشد.
